Неліктен орман өртінің түтіні зиянды болуы мүмкін?
Сарапшылардың айтуынша, ластаушы бөлшектер алыс қашықтыққа таралуы мүмкін, адамдардың тыныс алу жолдарының ауруларын дамытады және астманың өршуіне әкеледі.
Қазақстанның Абай облысындағы ірі өртпен қатар Канада ормандары ауқымды өрттермен қамтылды. Бұл сарапшыларды ауа сапасы мен өрттің ластануының адам денсаулығына әсері мәселесіне қайта назар аударуға итермеледі. Қоғамдық денсаулық мектебінің биостатистика, халық және деректер ғылымдарының профессорының айтуынша, дала өртінің түтінінде түтін мен күйенің көрінбейтін компоненттері болып табылатын PM2,5 деп аталатын ұсақ бөлшектер бар.
Профессор түтін мен күйедегі бөлшектердің басқа көздерден оқшауланған PM2.5-ке қарағанда улы екенін түсіндірді. Салыстыру үшін тұрмыстық материалдардың, поливинил құбырларының және батареялардың мысалдары келтірілген, олар жанған кезде улы заттар шығарады. Бөлшектер соншалықты кішкентай, олар өкпеге тыныс алу арқылы барып, қанға да енуі мүмкін.
Сонымен қатар, ластаушы бөлшектердің әсері тыныс алудың қысқа мерзімді белгілерін тудыруы мүмкін: жөтел, ысқырықты тыныс алу, тыныс алудың қиындауы және астманың өршуі. АҚШ-тың Ауруларды бақылау және алдын алу орталықтарының мәліметтері бойынша, түтінмен тыныс алу, тамақты және көзді тітіркендіруі мүмкін екенін хабарлайды.
Ауыр жағдайларда жүрек-қан тамырлары ауруларының, соның ішінде инфаркт пен инсульттің дамуына, өкпе ісігінің дамуына және когнитивті бұзылуларға байланысты болуы мүмкін. Егде жастағы адамдар бұл қауіпке ең бейім.
Мамандар орман өрттері маңындағы елді мекендердегі адамдарға мүмкіндігінше көшеде көп уақыт өткізбеуге кеңес береді. Әсіресе, ашық ауада спортпен шұғылдануды шектеу. Сондай-ақ, сүзгісі бар медициналық маска кию ұсынылады.
Фото: Unsplash
